Zmiany prawne dla branży e-commerce 2022 (cz. 2)

Od 28 maja br. prawdopodobnie zostaną wdrożone nowe regulacje dotyczące ochrony konsumenta i obowiązków informacyjnych przedsiębiorców, w szczególności prowadzących platformy handlowe i sklepy on-line.

Wspomniane powyżej zmiany będą wynikiem implementacji do polskiego porządku prawnego  dyrektywy Omnibus, o której mowa tutaj, oraz dwóch kolejnych dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady (UE): dyrektywy 2019/770 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych („DCD”) oraz dyrektywy 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniającej rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE oraz uchylającej dyrektywę 1999/44/WE („SGD”).

Nowo wprowadzone przepisy przewidują wyłączenie stosowania przepisów Kodeksu cywilnego o rękojmi przy sprzedaży w stosunku do konsumentów i odrębne uregulowanie tej materii w ustawie z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. W tym zakresie nowe przepisy mają na celu dostosowania polskich regulacji do SGD.

Zgodnie z projektem rękojmia konsumencka będzie opierać się na pojęciu niezgodności towaru z umową, a nie jak dotychczas na pojęciu wady fizycznej lub prawnej rzeczy.

Towar będzie uznany za niezgodny z umową, m.in. jeżeli:

1. niezgodny z umową będzie jego opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność lub funkcjonalność, kompatybilność, interoperacyjność lub inne cechy opisane w umowie
2. nie będzie dostarczany wraz z aktualizacjami zgodnie z umową sprzedaży (w przypadku towarów z elementami cyfrowymi),
3. nie będzie się nadawać do szczególnego celu, określonego przez konsumenta, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę, a przedsiębiorca ten cel zaakceptował,
4. nie będzie się nadawać do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju,
5. nie będzie w takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy,
6. nie zostanie dostarczony z akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać,
7. nie występują w takiej ilości i nie posiada takich cech czy funkcji, jakie są typowe dla towarów tego samego rodzaju i których konsument może oczekiwać, biorąc pod uwagę specyfikę towarów oraz oświadczenia publiczne składane przez sprzedawcę lub inne osoby, w tym przez producenta, w szczególności w reklamach lub na etykiecie.

W przypadku reklamacji składanej po raz pierwszy konsument co do zasady może żądać tylko naprawy albo wymiany towaru. Jedyny wyjątek dotyczyć będzie sytuacji, gdy brak zgodności towaru z umową będzie na tyle istotny, że uzasadniać będzie skorzystanie z pełnego zakresu uprawnień. W pozostałych przypadkach uprawnienie do odstąpienia od umowy lub złożenia oświadczenia o obniżeniu ceny zaktualizuje się dopiero w sytuacji, gdy przedsiębiorca odmówi naprawy lub wymiany towaru, działania te okażą się nieskuteczne bądź gdy z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynikać będzie, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.

Podobnie jak dotychczas, konsument nie będzie mógł odstąpić od umowy, jeżeli niezgodność towaru z umową będzie nieistotna. Projekt ustawy wprowadza jednak korzystne dla konsumenta domniemanie, że niezgodność towaru z umową jest istotna. Tym samym, w celu wzruszenia dokonanego przez konsumenta odstąpienia od umowy, przedsiębiorca będzie musiał obalić domniemanie i wykazać, że niezgodność towaru z umową w rzeczywistości nie miała istotnego charakteru.

Dotychczas, zgodnie z art. 556² Kodeksu cywilnego, jeśli wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, istniało domniemanie, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego. Obecne regulacje wydłużają ją do lat dwóch.

Uregulowano również kwestie zwrotu należności w przypadku niezgodności towaru z umową i odstąpienia od umowy, która ma być uregulowana niezwłocznie, nie później niż po upływie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia od konsumenta.

Uregulowane zostały również kwestie gwarancji konsumenckiej w zakresie ponad regulacje zawarte w kodeksie cywilnym, choć szczegóły nie są znane.

Warto podkreślić, że projekt ustawy zakłada zrównanie konsumenta z przedsiębiorcą na prawach konsumenta czyli z osobą fizyczną zawierającą umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego.

Treści cyfrowe i usługi cyfrowe

Zmiany z dniem 28 maja br. obejmują też nabywanie treści cyfrowych i usług cyfrowych w związku z obowiązywaniem dyrektywy DCD, oraz dyrektywy SGD wspomnianej powyżej jak również dyrektywy Omnibus.

Wprowadzono pojęcie „towarów z elementami cyfrowymi”, które stanowią materialne rzeczy ruchome, zawierające w sobie treści cyfrowe lub usługę cyfrową lub są z takimi treściami lub taką usługą wzajemnie połączone w taki sposób, że brak tych treści cyfrowych lub usługi cyfrowej uniemożliwiłby tym towarom wykonywanie ich funkcji.

Zmieniono kwestie dotyczące nie tylko nabywania treści cyfrowych ale i usług cyfrowych i to nie tylko odpłatnie ale w zamian za dostarczenie danych osobowych.

Uregulowano kwestie zmiany usług lub treści w trakcie trwania umowy oraz kwestie odstąpienia od umowy, w tym wprowadzenie przez ustawodawstwa krajowe  wydłużenia okresu odstąpienia konsumenta od treści cyfrowych do 30 dni.

Dodatkowo uregulowano kwestie zmian przez sprzedawcę świadczonych usług cyfrowych lub dostarczanych treści cyfrowych w trakcie obowiązywania umowy.