Metaverse – kwestie prawne. Wprowadzenie.

Metaverse- kwestie prawne.Wprowadzenie.

 

W ostatnim czasie coraz częściej słyszymy o Metaverse. To gorący temat, który wzbudza wiele kontrowersji. Głównym jego orędownikiem jest Mark Zuckerberg, który ogłosił, iż Facebook stanie się światem Metaversum i zmienił nazwę firmy z Facebook na Meta. Metaverse porównywane jest do Web 3.0, czyli do Internetu w wersji 3.0,  ponieważ jest zwykle używany do opisania koncepcji przyszłej odmiany Internetu, składającej się ze wspólnych wirtualnych przestrzeni 3D połączonych z postrzeganym wirtualnym wszechświatem.

Termin  Metaverse nie jest nowy: pojawił się już w latach 90. ubiegłego wieku w powieści Neala Stephensona Snow Crash. W późniejszych latach rozpowszechniły go gry komputerowe, w których użytkownicy mogli prowadzić drugie życie ze swoimi awatarami, kupować wirtualne przedmioty, terytoria i inne dobra w zbudowanym w tym celu wirtualnym świecie. Niewątpliwie dziś technologia Blockchain daje dalszy impuls do tego rozwoju, umożliwiając dodanie wartości finansowych do dóbr wirtualnych poprzez tokenizację i połączenie świata kryptowalut z tymi wirtualnymi światami, umożliwiając wymianę i zarządzanie dobrami o rzeczywistej wartości ekonomicznej w czasie rzeczywistym.

 

Czym jest Metaverse?

Metaverse  to globalny wirtualny świat, do którego użytkownicy za pomocą swoich awatarów mogą wchodzić w interakcje innymi użytkownikami, nabywać dobra oraz tworzyć swoją cyfrową rzeczywistość. Dostęp może odbywać się poprzez rzeczywistość wirtualną, rzeczywistość rozszerzoną lub połączenie obu, np. poprzez okulary VR. Ważną cechą w Metaverse jest korzystanie z wartości ekonomicznych, w szczególności krytpowalut, które mają realną wartość i są połączone z gospodarką świata rzeczywistego. Tematyka i świat zbudowany w Metaverse zależy od jej dostawcy, a technologia może być różna.

W praktyce Metaverse jest wykorzystywana w grach komputerowych i platformach mediów społecznościowych, ale może być również wykorzystywana do wirtualnych konferencji, imprez, wydarzeń (takich jak transmitowane na żywo koncerty online czy pokazy mody), do rozrywki, cyfrowych biur pracy, bibliotek cyfrowych, a także zrewolucjonizuje handel elektroniczny dzięki wirtualnym centrom handlowym. Oprócz zastosowań komercyjnych, badane jest wykorzystanie wirtualnych światów do innych celów. Na przykład Metaverse przyda się w sektorze opieki zdrowotnej do oferowania wirtualnej terapii i przeprowadzania zdalnych operacji, jak również do celów militarnych czy budowania świadomości ekologicznej. Rozszerzy też możliwości edukacji online.

Ogromna rolę w wirtualnej rzeczywistości odgrywają NFT (non-fungible tokens), dzięki którym dobra są tokenizowane a więc nabyte wirtualnie jako token, np. tokenizowana odzież luksusowej marki, tokenizowana nieruchomość, tokenizowane dzieła sztuki itp.

To co istotne w świecie Metaverse, użytkownik sam tworzy i modyfikuje swoją rzeczywistość, a nie musi korzystać wyłącznie z funkcji przewidzianych przez producenta (np. aplikacja, gra itp.).

Największe firmy technologiczne zainwestowały już niebotyczne pieniądze w Metaverse. Warto wymienić tu nie tylko firmę Zuckerberga, ale również Microsoft, Google i inne firmy, które inwestują w Metawersum, jak również w firmy wspierające je technologiami VR i AR. Wartość Metaverse do 2030 r. jest szacowana na wielkość od 8 do 13 mld dolarów, a jego coroczny wzrost na poziomie blisko 50%.[i] Niewątpliwie sprzedaż produktów i świadczenie usług w Metaverse wymaga zmiany modeli biznesowych, tokenizacji produktów, digitalizacji i wirtualizacji usług, co wymaga również nowych polityk firm, warunków i zasad oraz nowej mentalności ekonomicznej.

 

Kwestie prawne

Istnieje wiele kwestii prawnych dotyczących Metaverse, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że jest to miejsce styku wielu technologii, wymagających lub powiązanych z serwerami, hostingiem, oprogramowaniem, w tym sztuczna inteligencją, platformami, sprzętem i innymi urządzeniami peryferyjnymi (np. okulary VR i rękawice haptyczne do wyczuwania obiektów wirtualnych), treściami, grafikami, mapami, budynkami, zdjęciami, interfejsami, a także blockchainem do nabywania i rejestrowania tokenizowanych aktywów wirtualnych (NFT).  Ta różnorodność rodzi również wiele kwestii prawnych, od praw własności intelektualnej, po ochronę danych i cyberbezpieczeństwo, nie pomijając aspektów prawa pracy.

 

Analizować będziemy kluczowe zagadnienia dotyczące Metaverse, w tym:

• NFT i prawa własności intelektualnej,
• Kwestie dotyczące przetwarzania danych osobowych w Metaverse,
• Cyberbezpieczeństwo,
• Prawo własności i prawo cywilne,
• Wpływ sztucznej inteligencji,
• Inne kwestie prawne dotyczące przebywania w świecie Metaverse, w tym aspekty marketingu i prawa pracy.

[i] Zgodnie z szacowaniami Polskiego Instytutu Ekonomicznego na podstawie danych w The Third Web, źródło: https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2022/04/Tygodnik-PIE_17-2022.pdf